Şirketlerdeki organizasyon yapılarına baktığımızda her birinde ayrı bir yapının olduğunu görebiliriz. Ancak proje yönetimi çerçevesinden baktığımızda organizasyon yapılarını 5 ana yapıya ayırabiliriz.
Proje Yönetimine en uzak yapıdan en etkin yapıya kadar sıralaması söyle:
1- Fonksiyonel Organizasyon
2- Zayıf Matris Organizasyonu
3- Dengeli Matris Organizasyonu
4- Güçlü Matris Organizasyonu
5- Proje Bazlı Organizasyon
Fonksiyonel Organizasyonda; proje için yetkiler fonksiyonel yöneticilerde (yani müdür ve departman müdürlerinde) olup çalışmaların raporlaması gene bu kişilere yapılmaktadır. Bürokrasi çok fazladır. Proje Yöneticisinin bir yetkisi ve yaptırım gücü yoktur. Daha çok Proje Koordinatörü olarak görev yapar.
Zayıf Matris Organizasyonunda; projede yetkiler gene fonksiyonel yöneticilerde olup raporlamalarda bu yöneticilere yapılır. Proje Yöneticisinin etkisi biraz daha artmakla beraber gene proje koordinatörü seviyesindedir.
Dengeli Matris Organizasyonunda; fonksiyon yöneticiye bağlı olan bir çalışan Proje Yöneticisi olarak görevlendirilir ve projeyi takip etmesi istenir. Projenin raporlaması da fonksiyonel yönetici ile proje yöneticisine yapılmaktadır. Burada da daha çok projedeki aksiyonların takibi ve koordinasyonu yapılmaktadır.
Güçlü Matris Organizasyonunda; bu yapıda şirket içinde bulunan PMO dan atanan bir Proje Yöneticisi projenin koordinasyonunu ve takibini yürütür. Dolayısıyla İnsan ve malzeme kaynağı kontrolü ile yetkiler çoğunlukla Proje Yöneticisindedir.
Proje Bazlı Organizasyonda; şirketin ana amacı proje bazlı işler yürütmek olduğundan üst yönetime bağlı proje yöneticileri vardır. Ve bu yöneticiler projenin başarısı için her türlü yetki ve güce sahiptirler. İnsan ve malzeme kaynağı ile raporlama, takip ve aksiyon atama görevleri de Proje Yöneticisinin kendindedir. Projeler sona erdiğinde ekip dağılır ve takım çalışanları işsiz kalırlar. Ya da yeni bir projeye dahil olana kadar beklerler. Bu yapıda amaç projelerin başarıyla tamamlanmasıdır.
Bu organizasyon yapılarına baktığımızda hepimiz için Proje Bazlı yapının en doğrusu olduğu düşünülebilir. Ancak her şirketin amacı, kurum kültürü, piyasa şartları ve sektörleri farklı farklı olduğu için hepsinde proje bazlı yapının olmasını beklemek de doğru olmaz.
